© Lorem ipsum dolor sit Nulla in mollit pariatur in, est ut dolor eu eiusmod lorem
Historie Kerkorgel Parrega
Orgelmaker Mart Vermeulen
Zoals u weet zijn onze mooie kerk en orgel Rijksmonumenten, die veel aandacht en
zorg behoeven. Het orgel, een heel bijzonder exemplaar, is na 108 jaar gebruik aan
een zeer uitgebreide restauratie toe, om het voor de toekomst te behouden en weer
goed bespeelbaar te maken.
Het orgel is in 1907 gebouwd door de orgelmaker Mart Vermeulen uit Woerden ter
vervanging van een ouder éénklaviers orgel, in 1883 geleverd door dhr. E.Ypma uit
Bolsward. Dit orgel werd door Vermeulen ingenomen en na kleine wijzigingen
elders in Nederland geplaatst. Het huidige tweeklaviers orgel uit 1907 is een
prachtig accent in de orgelrijke provincie Friesland. Het is voor een dorpskerk zeer
ruim bemeten en bevat zeer fraaie stemmen en geluiden, hoewel deze door lekkage
en een aantal ongelukkige wijzigingen uit later tijd inmiddels belabberd klinken.
Maar de kwaliteit van het instrument instrument zal na een zorgvuldige en
respectvolle restauratie zonder meer een ieder in positieve zin verbazen!
Vermeulen bouwde meer orgels in Friesland, waarvan grootste instrument, gebouwd
in 1912 voor de Broerekerk in Bolsward, in 1980 door brand verloren ging. Hiermee
is het orgel van Parrega het belangrijkste orgel van Vermeulen geworden in de
provincie! Het heeft een groots monumentaal front met zogenaamd Jugendstil-
ornamentiek, wat in Nederland vrijwel nergens te vinden is. Al met al een
monumentaal orgel dat alle inzet verdient om dit behouden!
Orgelcommissie
In april 2009 heeft de kerkenraad een commissie ingesteld voor de restauratie van
kerk en orgel. Keer op keer werd hiervoor subsidie aangevraagd bij de rijksoverheid
(de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed), maar telkens werden we uitgeloot. Tot
voor kort, want eind december werd voor de kerk en het orgel een subsidie
verkregen van de provincie Fryslân van € 123.000.-- En straks, als het orgel met
uw steun gerestaureerd is, zetten we alle kerkdeuren open om u te laten zien en
horen wat we gezamenlijk hebben bereikt
Eindelijk gaat het dan toch gebeuren. Het orgel in onze kerk zal volledig gerestaureerd worden.
Niet voor het uiterlijk, maar voor de klank en om het weer volledig te kunnen bespelen. Het
orgel is een van de zeer weinige zogenaamde Vermeulenorgels in Fryslân, en het is terecht een
Rijksmonument (net als de kerk zelf overigens). Maar in zijn huidige staat klinkt het niet meer
goed, en is nog maar gedeeltelijk in gebruik. Ongeveer vijf jaar geleden is een commissie van
de kerkvoogdij begonnen om financiering te zoeken voor de restauratie, waar heel veel geld
mee gemoeid is. Steeds vingen wij bot en werden wij uitgeloot.
Financieen
Maar dit jaar is het eindelijk gelukt om de financiering zover rond te krijgen
dat we kunnen beginnen. Dit dankzij subsidies
van de provincie en van het Waddenfonds, bijdragen van enkele particuliere fondsen en, niet te
vergeten, een enorme inspanning van de mensen in Parrega: de tweejaarlijkse rommelmarkten
en andere acties. Verdere acties blijven zeer welkom! Wat gaat er gebeuren? Op 24 augustus
2014 is de laatste dienst met het orgel voordat de Leeuwarder firma Bakker & Timmenga
Orgelbouwers begint met het volledig demonteren ervan. Dan gaan zij het naar hun werkplaats
overbrengen. Waarschijnlijk voor de zomer van 2015 zal het orgel, in geheel gerestaureerde
staat, weer worden teruggeplaatst.
Bouwbedrijf
Ondertussen zullen er ook enkele restauratie- en
onderhoudswerkzaamheden aan de kerk zelf plaatsvinden, door bouwbedrijf Joh. Feenstra uit
ons dorp. Onzichtbare, maar grote klus hierbij is het weghalen van een zware stenen
schoorsteen tussen het gewelf en het dak van de kerk. Dat moet, want hij is niet meer in gebruik
en hij drukt te zwaar op de constructie van het gewelf. Als het orgel weer in volle glorie in onze
kerk terug is, dan is het uiteraard de bedoeling om het tijdens de erediensten te bespelen, maar
ook bij andere gelegenheden. We denken hierbij aan orgelconcerten en aan bespeling tijdens
de Tjerkepaed-weken in de zomer. ‘Onze’ organisten hebben hier al veel belangstelling voor
getoond, en er zullen in Fryslân zeker meer (jonge) organisten zijn die op een origineel
romantisch’ klinkend orgel willen bespelen. Hiermee geven wij het orgel en het kerkgebouw een
maatschappelijk/culturele functie die van belang is voor onze streek.
Bijzonder detail: onze organist Willem Kuipers heeft aangeboden om nog vóór het tijdelijke
‘vertrek’ van het orgel een benefietconcert te komen geven, ten bate van het Orgelfonds.
Dit concert zal waarschijnlijk vrijdag 31 januari of 7 februari 2014 plaatsvinden.
Let u op de verdere aankondigingen. Uw gift ten bate van de orgelrestauratie is
nog meer dan welkom op rekening 12.08.63.286 t.n.v. Orgelfonds Parrega.
Orgelcommissie: Bauke Jansen, Sjoukje Volbeda, Gerben Zandstra en Fabio Poelhekke.